“Tonlarca ağırlıktaki, T-şeklindeki dikilitaşlar, hiçbir maden ve teknik alet olmadan nasıl kayalardan çıkarıldı? Üzerlerine sembolik hayvan figürleri neden ve nasıl işlendi? Bu dikilitaşlar nasıl taşındı? Yan yana onlarca dairesel yapıyı oluşturan dikilitaşları yapmak için nasıl bir organizasyon ve işbirliği gerekliydi? Bu insanlar kimdi? Nereden geliyorlardı? Onları bir araya getiren güç ve sebep neydi?”
Aktüel Arkeoloji dergisi son sayısını, şimdiye kadar keşfedilen en erken tarihli insan yapımı kült mimari ve uygarlığın gizemli anıtı olan Göbekli Tepe’deki kazı çalışmalarıyla tanınan Alman Arkeolog Klaus Schmidt’e adıyor. Dergi 46. sayısında okuyucularını, dünyanın en fazla merak uyandıran arkeolojik alanı Göbekli Tepe’ye ve Neolitik Dönem’in başına götürüyor. Dergi, uygarlığı yeniden anlatmayı ve tüm bilinenleri yeniden sorgulatmayı hedeflediği “Göbekli Tepe’yi Anlamak” sayısında, 12 bin yıl önce inşa edilmiş yapıları anlamayı sağlayacak bir yol haritası sunuyor. Çalışmalarda ortaya çıkarılan, zengin bir natüralist ve sembolik ikonogafi sergileyen malzeme, böylesine erken bir tarih için beklenmedik ve son derece karmaşık bir mitolojinin varlığına işaret ediyor.
Dergide; yaklaşık 2 bin yıl boyunca kullanılan anıtsal yapıların neden yapıldığı, gerçekten bir inanç sisteminin olup olmadığı, aylarca süren şölenleri kimin organize ettiği ve rahip sınıfının varlığı sorgulanıyor. Yakınlarda bir su kaynağı olmayan tepeye ibadet etmeye gelenlerin sularını ve yiyeceklerini nereden bulduğu, bu kadar geniş bir işgücü ve sistemin nasıl yürütüldüğü gibi soruların cevapları aranıyor. Göbekl Tepe’de şimdile kadar devam eden kazılarda yalnızca anıtsal taş mimarinin ortaya çıkması, diğer höyüklerden bildiğimiz konutsal yapıları andıran hiçbir kalıntının bulunamaması, arkeologlar için hâlâ gizemini koruyor.
Şanlıurfa ilinin 15 kilometre kuzeydoğusunda konumlanan Göbekli Tepe, Germuş dağ silsilesinin en yüksek noktasındaki çorak topraklar üzerine kurulu. 15 metre yükseliğinde, 9 hektarlık alanı kaplayan tamamen insan yapımı Göbekli Tepe, Neolitik şölenlerin yapıldığı bir yer olarak kabul ediliyor. Günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önce bilinçli olarak toprakla doldurulmuş ve yükseltilmiş olan anıtsal yapıların, son Buzul Çağı’nın ardından, “Çanak Çömleksiz Neolotik” olarak adlandırılan dönemde (MÖ 10.000-8700) avcı-toplayıcı gruplar tarafından inşa edildiği biliniyor.
LİFE ART SANAT 