Woody Harrelson’ın komedi alanında yarattığı müthiş devinim, o’nun karakter oyuncusu olma özelliğini tüm dünyaya bağırıyor. Harris Dickinson ile Charbli Dean Kriek (Yaya ve Carl) arasındaki müthiş uyum filmdeki dramı ve komediyi aynı üçgenin içine sokuyor. The Triangle of Sadness 2022 – Hüzün Üçgeni 2022 Altın Palmiye Ödülü’ nü alırken, bu ödülü sonuna dek hak etti. Geçen hafta Cannes’da filmi izlerken bizler için sarısıcı olan Kare mantığından sonra Üçgen mantığı da yönetmen Östlund’a ödül getirmesi. Kapitalist Matematiksel denklem her zaman başarılı oluyor!

2017 ve 2022 Altın Palmiye kazananı Ruben Östlund, zenginleri kıvrandıran, absürt durumları gözler önüne seren ‘The Triangle of Sadness’ projesiyle işe yarayan formülünü genişletiyor.

Güzellik konusuna ne kadar yakından bakarsanız, o kadar çirkin görünür. Bu arada, zenginlik neredeyse her açıdan müstehcendir. Zeki İsveçli yönetmen Ruben Östlund, adını moda dünyasında görünen derin V kıvrımı için kullanılan bir terimden alan “Triangle of Sadness – Hüzün Üçgeni”nde, süper modellerin ve mega zenginlerin seçkin dünyalarının gözeneklerini, stres ve yaş olgusundan inceleyerek içlerine giriyor. Küçük bir Botox’un düzeltemeyeceği hiçbir ilişki yok!

Östlund’un “The Square”in son derece eğlenceli İngilizce devamı, 2017 Altın Palmiye kazananıyla aynı karakterlerin hiçbirine sahip değil, ancak ayrıcalıklarıyla rahat olmaktan çok, insanlar için son derece rahatsız edici durumlar yaratma taktiğini izliyor. Fakat devam seri 2022’de de Altın Palmiye kazanmayı bildi. Bu, Östlund’un sanat sinemasının en önde gelen uygulayıcısı haline geldiği kanıtlarken, “Burjuvazinin Gizli Cazibesi” türünden Buñuelian stratejisi yürüttüğünü de gösteriyor bizlere. Buradaki sinema teorisi, kapitalizm ve Karl Marx hakkındaki argümanlar arasında gidip gelirken, güzelliğin kendisinin, kripto gibi inanılmaz derecede değişken ve kararsız olsa da, her an çökebilecek bir para birimi olduğu filmde yüzümüze yüzümüze vuruluyor. Bahsettiğim önermeyi test etmek için Östlund, denizin dibine ultra seçkin bir yolcu gemisi gönderir ve hayatta kalanların ıssız bir adada mahsur kalmakla nasıl başa çıktıklarını gözlemler. Orada, bir Rolex’in hiçbir değeri yoktur, ancak ortamın çatışmalı olmasına yardımcı olur.

“Triangle of Sadness’ın” sığ kahramanları, Harris Dickinson ve Charlbi Dean tarafından canlandırılan sosyal medya fenomenleri Carl ve Yaya’dır. Çift, gerçekten bir çift olup olmadıklarına, çevrimiçi olarak birkaç ekstra takipçi kazanmak için tek gibi davranıp davranmadıklarına karar veremiyor gibi görünüyor.

Yaya, pahalı bir süper yatta ücretsiz bir gezintiye davet edilir. O ve Carl, yolcuların açık ara en fakiridir. Kartı, yata gelmeden önce uçağa binerken bir restoranda reddedilirken, moda endüstrisinde normal olan bu durum, gerçek hayatla yapaylığın fotoğrafıdır adeta!

Östlund, bir belgesel ekibinin lüks markaların tüketicilerini küçümseme biçimi gibi birkaç temel kavramı tanıttığı bir moda çekiminin perde arkasında, filmi karada açıyor. Açıkça yüzeysel, özden çok görünüşe yönelik inkar edilemez derecede absürt odaklanmasıyla bu sektör kolay bir hedef haline geliyor. Östlund, 2000’lerin başında bu sektöre yönelik bir eleştiri üzerinde çalışıyor gibi görünüyor, ama zaman sektörün görüntüsünü değiştirmiyor asla. Kendisini sahtekarca yenileyen bir düzen var. Halk, moda dünyasının hilelerini çözdüğünü düşündüğünde, endüstri buna uyum sağlıyor.

Bu trend belirleyicilerin ve zevk vericilerin, kendilerine güzel olduğunu düşündüklerini söylemeye başlayan bir halkla boğuşma biçimi şöyle oldu; kızıllar ve çiller, Kardashian kıvrımları ve renkli gözlü insanlar, güzel erkekler ve düz göğüslü kızlar. Bunları kaçınız hatırladınız? 2022 yılında ise Instagram filtreleri ve uygun fiyatlı kozmetik ürünlerle sözde “mükemmellik” kavramına ulaşmak çok daha kolay.

Östlund’un karnındaki yara izini saklamak için hiçbir girişimde bulunmayan Dean’i ve Abercrombie frat-boy tipine (“Beach Rats”ta oynamış karakter) farklı bakış açısı getiren Dickinson’ı seçmesi ilginç. Açılış bölümü boyunca Östlund, bu ikilinin alışılmamış ilişkilerini müzakere etmeye çalıştığını ve en küçük şeyler üzerinde tartıştığını gözlemler. Gemide mürettebattan biri gömleğini çıkardığında Carl kıskanır. Yaya, adamın göğsünü ve sırtını kaplayan saç görüntüsüne bakarak tahrik olmuş görünür. Carl ve diğer modellerden beklenen tüyleri alınmış ayna-bebek estetiğinin tam tersi bir görüntü bu. Paula (Vicki Berlin) bu estetik düşmanı adamı gemiden gönderir. Her şey kusursuz estetik ve güzellik üzerine kurulmalıdır.

“Hüzün Üçgeni”nin ilk yarısı çoğunlukla bu tür etkileşimlerden oluşur; karakterler birbirlerine göre güçlerini sahneler. Pis zengin Rus gübre patronu Dimitriy (Zlatko Burić), tekneyi kaptanın altından satın almayı teklif ederken (komik karakter olan ve filmin çoğunu kabininde sarhoş geçiren Woody Harrelson), karısı Vera (Sunnyi Melles) aptalca ısrar edip, “Hepimiz eşitiz” diyerek mürettebata sorumluluklarından vazgeçmelerini ve yüzmek için ona katılmalarını emreder. Zenginlik hayır kelimesini ortadan kaldırıyor!

Ardından, bir fırtına tekneyi sallarken konuklar istiridyeleri höpürdetmeye devam eder. Tekerlekli sandalyedeki bir kadın, Peter Sellers’ın “Dr. Garipaşk” filmindeki gibi milyonlarının el bombası satarak kazandığını söyler. Ne tatlı çift! Boğulmak üzere olan bir kadın mide bulandırır. Hepsi o kadar aşırı ki, bu seçkinler bazen dayanılmaz olabiliyor. Östlund’un en iyi yaptığı şey sınırları test etmek! Zenginlikte ve aşırılıkta sınırlar nelerdir?

Filmin son üçte biri, bir adaya düşen ve hiçbirinin vahşi doğada birkaç gün bile dayanacak becerilere sahip olmadığını çabucak fark eden yolcuların ve mürettebatın bir alt kümesine odaklanıyor. Sonra mürettebattan biri olan Abigail (Dolly De Leon) ile bir cankurtaran botu gelir. Gemide sadece bir tuvalet sorumlusu olan Abigail yemek yapmayı ve balık tutmayı biliyor, bu da onu yeni derme çatma topluluğun lideri yapıyor. Bu noktaya kadar, karakterler abartılı ancak tanınabilir şekillerde davrandılar, ancak şimdi Östlund, insan doğası hakkındaki kendi inançlarını etkili bir şekilde örnekleyerek onları varsayımsal bir alana itiyor.

Bu kazazedelerin, cinsiyet rolleri tersine çevrilirse izleyicilerin katlanmayacağı bir takas sistemi (cinsel iyilikler için yiyecek ve barınak) kuran yakışıklı Carl dışında sunacak yararlı hiçbir şeyleri yok. Bir saat önce Carl, Yaya’ya teklif etmek için 25.000 dolarlık nişan yüzüğüne göz atıyordu. Şimdi, simit çubukları için sırt masajı yapıyor. Komik ama acımasız. Film womp-womp bitimine ulaştığında, bu çifte herhangi bir şekilde bağlı olan herkes, “hüzün üçgeni” kelimelerinin bu karakterlerin yeni dinamiğinin uygun bir tanımı olduğunu görecektir.

Östlund ile ilgili olan şey, sizi güldürmesi ama aynı zamanda düşündürmesidir. Sahneleri oluşturma, engelleme ve yürütme biçiminde titiz bir hassasiyet var – iletişim kurmaya çalışan karakterler arasında garip sessizlikler veya istenmeyen inileme sesiyle artan bir tür ıstırap verici huzursuzluk suratımıza çarpıyor. Önce “Kare”, ardından “Üçgen”. Hangi alanı ele alırsa alsın, dünyayı farklı görmeye mecburuz!

yasam.kaya@gmail.com