Annem güneş akmen anısına…

Irmak Bahçeci’nin kaleminden ,Serkan Üstüner tarafından yönetilen oyunun yapımcılığını Nova yapım üstlenmiş olup Hüseyin Avni Danyal ve Başak Danışman’dan oluşan ‘Kelepçe’ adlı oyun iki kişilik oyuncu kadrosuyla kış sezonunda seyirciye ulaşmayı başarmış.

Oyun, zeki biraz bu anlamda güven duygusu kendine göre yüksek olan güzel kadının ön oyunuyla başlaması yine seyircinin doğal olarak oyuna katılması sağlanmış .Dekor tasarımı ve kadının ilginç mimikleri , rahatın rahatsızlığı daha çok seyirciye taşıdığı görsel biçimsellik halleriyle oyuna hazırlık süreci yine sahnede tamamlanmaya çalışılmıştır.

Gerçek ve illüzyon anlamında gelgitlerin kişinin sorguladığı veya sorgulandığı tek perdelik oyunun yoğun içeriği nedeniyle seyircinin yorulduğu ve amacına ulaşıldığı veya mesajın ulaşması anlamında sıkıntıların ötelenmediği hissedilmiştir.

Emekli olma aşamasında mesleğini çok yakın zaman içinde noktalayacak ve bunun keyfini yaşamak çabasında olan polis- komiser yardımcısının son anda önüne gelen bu soruşturma dosyasından sıkılan adamla seyirci ön oyun sonrası Kelepçe oyununun başlamasıyla tanışır.

Sahnede kadın ve erkek sıradan kimliklerinin değişken dengelerle ortaya koyma çabasının ötesinde, inatla her ikisinin aslında sorgulandığı ve çekişmenin sorgu anlamında başarının belirsizliğini yakalarken, kadın erkek,kazanmak kaybetmek,suçlu suçsuz,sorgulayan sorgulanan gibi karşıtlıkların dengelenmediği oyunda yalın ama çok katmanlı sorgunun oyunda kadın ve erkek üzerinde gerginliği yaratması başarılmıştır.

Toplumsal deyişle sorgulama sürecinde illizyonistçe yaklaşımlar oyun içinde oyun duygusunu öne taşımış .Erkek,polis,sorgucu görünmeyen kıskaçları hatta sözde kelepçenin üzerindeki sıkıntısını tam giderken ve de emekli olurken fazlasıyla anlamadan olsa bile kocasını öldürmekle suçlanan illizyonist kadın tarafından fazlasıyla yaşatılmıştır.

Kara komedi yaklaşımıyla türün alışılmışın dışında hiçbir şeyin göründüğü gibi olmadığı sorgunun aslında zeki,kültürlü,illiyonist kadın ile karşıt özellikleri üzerinde taşıyan işini iyi yapma gayretinde polisin sıradan kişiliğine yapışan halleriyle çok yaklaşan emeklilik durumu,sessizce zamana yayılan kavgası aynı zamanda yine sessiz,rekabetçi,gergin ve genelin biçimden çok öze sarkıntılarının yansıması olarak belirginleştirilmiş ve kazanım belirsiz suskunluğunu devam ettirmiştir.

Toplum ,şiddet,adalet ,kadın ve erkek hepsi bir arada kelepçenin soğuk yapısında bize duygudan uzak olarak çıkan fotoğrafın organik olmayan farklı parçaları olarak işlenmiştir.

Temelde farklı oyunun üyeleri olan kadın ve erkek bu oyunda yine farklı varoluş özelliklerine yerleştirilmiş sorguyu seyirciyle paylaşma gayreti içinde sonuca ulaşmanın yollarında içerik yoğunluğu nedeniyle biraz bekletilmiş kısaca sorgu kelepçenin elinde ulaşılamayan sonda iki insan türünde tüketilmiştir.

Oyunun yönetmeni Serkan Üstüner’in , yoğun kalabalık Irmak Bahçeci metninin içeriği üzerinde tercihlerini ya da öne çıkarma telaşı olmayan mesajı yine olmayan şekilde oyunda tarafımızdan aranmıştır.

Oyunda Kadın Başak Daşman ile Erkek Hüseyin Avni Dalyan kurtarıcı olmuş ve ikisi de olması gereken performanslarının üzerinde oyunculuklarıyla oyunu seyredilebilir hale getirmişlerdir.

Sistemin getirisi olan polis Hüseyin Avni Dalyan işine ihanetten uzak ama yeterlik durumu belli olan polisin sancılı hallerini geriye attığı öfkesinden arınarak sabır ,tecrübe yoluyla son zilin çalmasına yakın zamanda pasif yapıda bitirmenin ekonomik yollarını tercih ederek illizyonist kadına geçici üstünlük vermeyi başarılı performansının çizgilerindeki üstün oyunculuk motifleriyle sağlamıştır.

Başak Daşman üniversite öğretimin getirdiği güvenle pekiştirdiği illizyonist durumunun işsizlik sorunları ve geride kalmayan,kalamayan diğer sorunlarının gün yüzüne çıkmamış hallerinin gizliliğindedir. Gösterdiği sonuç vermeyen çabanın güzellikle ve yanıltıcı durumlarla tedavi ettiği kimliğinde oyun içinde kopuşları olmuştur. Oyuncu hem ön oyunda hemde oyun içinde kısa zamanda tekrar başarılı dönüşleriyle karşı tarafın oyunculuğunu da olumsuz etkilemediği gibi kendi oyunculuk performansına da zarar vermeyen başarısını seyirciye göstermiştir.

Dekor Tasarımında sorgu odasının oluşumu ,masa tasarımı gerçekten işlevselliği bakımından ışık anlamında birlikteliğiyle son derece doğru kullanılmış,Kostüm tasarımında kadın ve erkek kostümleri uygunluğunu bulurken polis memurunun ayakkabılarında ilginç burun yapısı her an takılıp düşeceği yorumunu bize getirmiştir.

Cevahir Sahnede seyrettiğim oyunda emeği geçen herkese öncelikli olarak teşekkürlerimi iletmek isterim.

Sevgili Elçin Gürler’in enerjisinin daim olması temennisiyle , ‘Kadınların kelepçelerinden sanal yerine gerçek anlamda kurtulmalarının gerçekleşmesi dileğimi de tekrar yinelemek isterim..

Füsun Akmen BALKAYA
CEVAHİR SAHNE/2023 İst.